Deze blogpost vindt zijn geboorte in een
artikel dat ik deze week ergens op Twitter tegenkwam. De kop van het artikel: “Bureaucratie
in zorg slecht voor relatie met patiënten.” U kunt het zich vast wel
voorstellen dat mijn mond van pure verbazing ongeveer een halve meter
openklapte: Wie had dit nu ooit kunnen verwachten? Als zorgprofessional met
toch wel een redelijk aantal jaartjes ervaring op de teller, stortte mijn
beroepswereld met een daverend geraas in, bij het lezen van deze kop. Zeker de
laatste 10 jaar van mijn carrière communiceer ik alleen nog maar via protocollen,
uitvoeringsregels en de daarbij behorende vragenlijsten, checklijsten,
evaluatieformulieren, feedbackpapieren en meer van dat moois, met mijn patiënten.
Nog nooit een klacht gehad. En altijd een prima relatie met mijn patiënten: ze
leverden hun lijstjes en papiertjes altijd keurig op tijd in, hun rekeningen
werden altijd zonder morren betaald en ik behaalde alle normen voor de KPI’s, audits, keurmerken, enz. zonder problemen. Kortom, ik dacht dat we een
prima relatie hadden, mijn patiënten en ik…….
Goed, genoeg sarcasme voor vandaag. Want
iedereen die in de zorg direct met patiënten werkt, weet natuurlijk allang dat
de relatie professional – patiënt er niet beter op geworden is sinds de heilige
marktwerking haar intrede in Zorgland heeft gedaan. Wat mij echter het meest
verbaast is het gegeven dat wij, de zogenaamde professionals, het zover hebben
laten komen dat we in onze dagelijkse praktijk nog nauwelijks aan het opbouwen
van een relatie met onze patiënten toekomen.
Vandaar ook mijn Tweetreactie op het ‘opzienbarende’
artikel: “Door braaf mee te doen, helpen
zorgprofessionals bij aan (het in stand houden van) de zorgbureaucratie. Beste
collega's, klagen helpt niet.” U ziet het, ik was zo van mijn à propos dat het
me niet eens meer lukte om een goede zin te formuleren. Maar de strekking van
wat ik bedoel, moge duidelijk zijn: We zijn zelf behoorlijk
medeverantwoordelijk voor de huidige ellende en gedragen ons als makke schapen.
De bovenstaande tweet leverde, gelukkig, enige bijval op, maar ook weer een
reactie met het bekende excuus: “Maar als je niet meewerkt, wordt je
tegengewerkt en niet uitbetaald, machtsmisbruik dus.” Het is de reactie die ik
in de praktijk bijna voortdurend tegenkom, in alle mogelijke varianten. Het is
een reactie die ik kan begrijpen, maar die ik te makkelijk vind. Het ontslaat
je van de verantwoordelijkheid die je als professional hebt voor (de relatie
met) je patiënt.
.Als verpleegkundige in een
redelijk groot ziekenhuis word ik in toenemende mate bedolven onder een
papieren werkelijkheid die totaal geen verbinding meer heeft met wat ik in de
praktijk zou moeten doen om goede zorg te verlenen. Ik heb vaak de keus: doe ik
het volgens het boekje, zoals mijn managers het willen, of doe ik het volgens
mijn professionele boekje en in samenspraak met de patiënt. Ik kies vrijwel
altijd voor de laatste optie, ondanks het gegeven dat dat consequenties heeft:
een ‘carrière’ kan ik vergeten, ik sta regelmatig op het matje bij deze of gene
manager, mijn Twitter account en mijn blogposts worden door verschillende
managers kritisch gevolgd in de hoop dat ik me ergens vergaloppeer (Hallo
jongens en meisjes), ik werk haast stelselmatig over om te kunnen bieden wat ik
wil bieden, en mijn direct leidinggevende weet niet goed wat ze met me aan
moet. Onder 4 ogen geeft ze me vrijwel altijd gelijk, maar ja, “We moeten wel
doen wat er van ons gevraagd wordt, want anders……..” Desondanks heb ik het prima naar mijn zin in
mijn werk en kan ik mezelf zonder al te veel schaamte in de professionele ogen
blijven kijken.
Ondertussen oriënteer ik me samen
met twee zeer bevlogen mensen op manieren om de zorg die wij willen bieden ook
daadwerkelijk te kunnen bieden. Dit doen we onder de vlag van wat we ‘
Inspiration2017’ (www.inspiration2k17.nl / @insp2017) hebben genoemd. Wat we vooral willen is het zo gaan
organiseren van zorg dat zowel de patiënt als de zorgverlener krijgt waar hij
recht op heeft. Dat een dergelijke manier van denken en werken mogelijk is, is
bewezen, er zijn inmiddels voortrekkers genoeg. Bekende voorbeelden zijn Jos de
Blok, Jim van Os, Andries Baart, de Stichting Beroepseer, maar ook wat minder
bekenden, zoals Gonda Hervaud (auteur “Een Kop Geeft Geëtter.”) Luc Pluijmen
(demenszien.nu) en Rob Zondag (mede initiatiefnemer Inspiration2017) die met
zijn IMET verbluffende (en aantoonbaar effectieve) dingen doet. Ik vergeet hier
nog talloze anderen, maar wie eens goed rondkijkt in de social media hoeft niet
heel lang te zoeken om de ‘dwarsdenkers’ en ‘vernieuwers’ te vinden.
Wat ik hier vooral wil zeggen
is dat we als zorgprofessionals niet zo weerloos zijn als we denken dat we
zijn. Uit de pas lopen is lastig, vergt vaak veel moed, maar zal uiteindelijk
een kentering opleveren. Wij hebben voldoende creativiteit
om al onze kennis en ervaring dusdanig (anders) te organiseren dat we weer
terugkomen bij de basis van ons werk: de relatie met onze patiënten. Maar dan
moeten we daar wel werk van gaan maken en elkaar daarin opzoeken en versterken.
Klein beginnen, als het goed is, groeit het vanzelf.
Wil je met ons meedenken,
meedoen, heb je ideeën of suggesties., laat het ons weten. Tot medio september
zijn we nog redelijk in vakantiesferen, maar daarna gaan we er vol in.
LV
.
Reacties
Een reactie posten