Verdwaa(l)(s)d door het Zorglandschap 1

Als je als patiënt of professional in de zorg terecht komt is het lastig navigeren. Dat heeft niets te maken met een gebrek aan routekaarten, want die zijn er volop. Sterker nog, je wordt overspoeld met die dingen, de een nog mooier dan de ander. De routes op die kaarten leiden stuk voor stuk naar een soort zorgutopia met plaatsen als Topzorg, Aandacht, Respect, Compassie, Op Maat, .Integraal, Gastvrij, enzovoorts. Al die exotische oorden beschikken over een groot station, Patiënt Centraal staat er met schreeuwende letters op de gevels. Maar ga je met deze kaarten op reis in het zorglandschap, dan kom je zelden op de gewenste bestemming terecht.. Het station Patiënt Centraal is trouwens al helemaal niet te vinden. Vaak ben je na enkele honderden meters al hopeloos de weg kwijt en beland je in plaatsen met veel minder prozaïsche namen, zoals Flopzorg, Waandacht, Ondermaats, Krompassie, Intefaal of een van die andere gehuchten waar het bijna altijd regent, een kille, schrale wind door grauwe (zorg)straten waait en waar er nauwelijks beschutting te vinden is. Het station in deze troosteloze oorden heet meestal Spoorloos Centraal.

Als zorgprofessional gebruik ik deze kaarten dus allang niet meer en probeer ik mijn route uit te stippelen met een oud, vertrouwd kompas. Dat gaat niet makkelijk, maar ik kwam vaker niet dan wel nog redelijk uit in de buurt van de eerstgenoemde plaatsen. Maar ik merk dat mijn kompas het ook niet meer trekt. De naald die altijd wel enigszins in de richting van station Patiënt Centraal wees, schiet tegenwoordig als een malle alle richtingen, behalve de goede uit. En het is niet alleen mijn kompas dat zo gek doet. Als ik door ‘ mijn’  ziekenhuis loop, dan zie ik steeds meer collega’s en patiënten verdwaasd en verdwaald door de gangen lopen. Ze zijn de weg compleet kwijt. Dat geeft een raar contrast met een andere groep bewoners van het ziekenhuis, ik noem ze maar de Big B(r)others. Deze groep, die in grootte het aantal zorgprofessionals dik overtreft, bewandelt met enorme zelfverzekerdheid het zorggangenstelsel. Ze beschikken weliswaar over hele andere routekaarten, maar die blijken goed up to date, net zoals ook hun kompassen strak naar de gewenste magnetische pool wijzen. Al die BB’s vinden het maar raar dat al die professionals en patiënten de weg zo kwijt zijn. Ik krijg van hen steeds te horen dat ik weer op het goede pad zal komen als ik me door hen laat leiden, maar tot nu heeft dat me steeds gevoerd naar een mistroostig stadje met de wat vreemde naam Van De Regen In De Drup. Het station daar heet trouwens Doodspoor Centraal...

Ik merk dat steeds meer patiënten en collega’s zich ondanks het feit dat ze hopeloos van het pad geraakt zijn, zich toch door de BB’s laten gidsen. Beter terecht komen in Van De Regen In De Drup, dan blijven dolen zonder ooit op welke bestemming dan ook uit te komen. Deze mensen raken steeds verder verwijderd van de warme, veilige streken, sommigen weten zelfs al niet meer van het bestaan van deze plaatsen af. Ze laten zich leiden door de BB’s, sterker nog, in veel gevallen schaffen ze ook een BB kaart en kompas aan en schuiven netjes aan in de file naar een volledig instrumenteel en gedepersonaliseerd zorgland, waarin van de exotische plaatsen nog slechts rokende puinhopen resten en waar gestaag gebouwd wordt aan een geheel nieuw landschap met plaatsen als Efficiënt, Productie, Wantrouwen. Winst, Protocollia, Zonderhart en Zielloos. Het station in dit soort oorden heet steevast Data Centraal en je komt er geen mens van vlees en bloed tegen. Ik vraag me af of mensen hier ooit beter (van) zullen worden. Meer nog vraag ik me af hoe het mogelijk is dat al die zorgprofessionals zich zo van hun (in mijn ogen toch duidelijke) pad af laten leiden. Dat pad is de beroepseed die ze ooit plechtig gezworen hebben. In mijn volgende blogpost wil ik die zorgprofessionals een aantal vragen stellen. Vragen waarvan ik hoop dat ze leiden tot introspectie en reflectie en eerlijke antwoorden

Lex Vink